Lập trình phần mềm! tư duy về ngành này làm tôi muốn chia sẻ với các bạn một tư duy rất hay, có thể áp dụng vào mọi dự án bạn đang làm.
Người ta thống kê có đến 95% startup thất bại, 5% còn lại có thể win hoặc đang lay lắt. Xem tiếp thống kê các nguyên nhân phổ biến dẫn đến startup fail thì tất cả đều đến từ không kiểm soát rủi ro hoặc kiểm soát hời hợt. Setup xong dự án, miễn là nó chạy được là được. Tiềm ẩn quá nhiều rủi ro nhưng vì tâm lý đâm lao thì theo lao nên bỏ qua những rủi ro chờ trổ ra. Có nhiều startup, thị trường có, vốn có, khách hàng có, thương hiệu có vẫn lăn ra chết cũng vì không có hệ thống kiểm soát rủi ro bài bản, xem nhẹ hệ thống kiểm soát rủi ro.
Liên hệ với ngành công nghệ phần mềm này, tôi thấy ngành xây dựng nên tư duy kiểm soát rủi ro vô cùng chặt chẽ và có hệ thống. Bởi vì ngành này chứng kiến quá nhiều sự đổ vỡ khi không kiểm soát rủi ro, cho nên việc quản lý rủi ro được đặt lên hàng đầu và luôn phải có. Nếu xem startup bất kể nào như một chương trình máy tính và ai đồng quan điểm có thể ứng dụng tư duy kiểm soát rủi ro ngành phần mềm vào trong câu chuyện kinh doanh của mình.
Mấu chốt của hệ thống kiểm soát rủi ro ngành phần mềm là tập trung vào hệ thống phản ứng với các tình huống không lường trước. Một chương trình viết tốt không phải là chương trình chạy được, mà là chương trình được thiết kế để không chết khi có biến cố. Điều này giống hệt như cách một startup nên được xây dựng với tư tưởng chuẩn bị kỹ cho những thứ bất như ý.
Một hệ thống phần mềm tốt luôn có các lớp kiểm tra từ unit test, integration test đến monitoring… tất cả để đảm bảo rằng nếu có lỗi xảy ra, hệ thống sẽ biết ngay và buộc phải can thiệp để sửa lỗi, hoặc kill luồng lỗi ấy, bật luồng dự phòng, thậm chí là thay đổi hẳn kiến trúc phần mềm. Phần mềm bài bản luôn có log và quan sát để nếu có điều bất thường, có thể truy dấu, điều tra nhanh, và fix sớm.
Tương tự như vậy thì Startup ngoài cần dựa vào trực giác hoặc may mắn thì luôn cần có log, thử nghiệm A/B, data chuẩn để quan sát hành vi người dùng, sự thật của thị trường, của đối thủ, của các vấn đề nội bộ, tương tự như debug log của hệ thống vậy.
Thực tế bây giờ, làm startup nó không phải là ý tưởng ban đầu hay gọi vốn. mà là luôn đặt câu hỏi cái gì có thể sai? và xây hệ thống để nếu cái đó sai thật, thì vẫn không chết.
Người xây startup cũng nên nghĩ như vậy. Chứ cứ chăm chăm đi gọi vốn với mở rộng mà đầy rẫy cái sai đang âm ỉ trực chờ thì đằng nào cũng toi, thế thì vất vả gọi vốn làm gì khi kết quả vẫn là 0? Ngẫm.
- Phúc Trần